PAKRAWANÊN ROJÊ: ZANA DÛMAN

Ji dîrokê heta roja me yê îro têkoşîna gelê Kurd li beranberî hemû êrişên dijmin yên li ser çand, nasname û erdnîgariya wî her tim berdewam kiriye. Berdewamiya vê têkoşînê di kesayeta şervanên leheng ên vî welatî de dîrok careke din xwe dûbare dike. Yên ku temenê gelên azad nîşan didin, bi lehengiya xwe û bi dilsoziya xwe ya ji dil a li van xakên pîroz destanan dafrînin. Di kesayeta Egîd û Berîtanan de mîrasên pêşengên Kurdan carek din li çiyayên azad şîn dibe û hêviyên azadiyê yên bi sedsalan hatî qeyd û zîncîr kirin carek din zindîbûnê bi xwe re tîne. Belê yek ji van Egîdan ku di nava destanên Kurdan de navê xwe bi hevok û tîpên zêrîn nivîsî rêheval Azad e.

Azad Ozer bi nasnav Zana Dûman di sala 1978’an de li gundê Nêrweh di nava malbatek welatparêz a ku Tevgera Apoyî û kadroyên pêşeng naskirî de çavên xwe li dinyayê vedike. Bi hestên kevnar ên welatparêzî û cewhera civakî ya xurt a gelê Botanê mezin dibe. Li gund heta Dibistanê Navîn dixwîne û di her dersek yê xwe de bi serkeftî yekemîntî bi dest dixe. Rêheval Zana bi kesayeta xwe a jîr, zana û rêk û pêk di dilê her ferdek yê gund de cih digre. Li beranberî her kesekî bê ferq û cûdahî di nav danûstandinekê de bû û kesê ku hewcedariya alîkariyê ye, bi dilnizmî û fedekariyek mezin alîkarî dike. Wek her gundekê, gundê Nêrweh jî di wan salan de bi êrişên dijmin re rû bi rû dima. Di hinek şevan de dijmin bi dehan top davêt gund. Her ku Rêheval Zana van metirsiyên li ser gund dibîne hêrsa di dilê wî de mezintir dibe û waha dibêje; ‘ev zilim û neheqiyek mezine li ser me tê meşandin, divê em vê yekê qebûl nekin.’ Bi cesaretek mezin helwesta xwe dide diyarkirin. Li ser vî esasî lêgerîna wî ya azadiyê her diçe mezintir dibe. Di sala 1992’an de di hêla tevgera azadiyê de dema çalekî li ser qereqola gundê Nêrweh tê kirin ev hem dibe bersiv ji bo lêgerîna wî ya azadiyê û hem jî dibe heviyê azadiyê yên ku bi sedsalan hatî zincîr kirin. Rêheval Azad bi vê hêvêyê biryara xwe ya tevlê nav refên gerîla dide û di sala 1993’an de berê xwe dide çiyayên azad. Rêheval Azad wê ji vê kêliyê û şûnde li çiyayên azad bibûya parêzvanê azadiya gelê xwe ya mafdar. Rêheval Zana di gelek herêman de jiyana xwe ya gerîlatî bi têkoşînek bê hempa tacîdar kir. Di demek kin de xwe di hêla bîrdozî û fikîr de pêşdixe û bi kûrbûna di bîrdoziya Apoyî de xwe digihîne asteke girîng a zanîn û ezmûnan. Di jiyana xwe de her tim bi berpirs radibe û çanda rêxistinî di kesayeta xwe de dide runişkandin. Erkê fermandariya taximê radike. Di her çalekiyê de di pêşde cîh digre û bi serkeftî darbeyê giran li dijmin dixe. Rêheval Zana di operasyona çelîk de birîndar dibe lê ti carî ji bo têkoşîna xwe naxe asteng. Heval Zana ji bo her hevalek yê xwe erka xwe ya pêşengtiyê bi cih tîne û dibe evîna di nav dilê hevalên xwe de. Dema Rêbertî dîl tê girtin, ji hevalên xwe re dibêje; ‘divê em têkoşîna xwe bilitir bikin. Divê em ji gelê xwe re bibin moralek ku dijminê xwe vala derxînin.’ Rêheval Zana bi vê helwestê ve wek navê xwe ji bo azadiya gelê xwe heta nefesa xwe ya dawiyê têkoşîn dike û di sala 10.09.1999’an de li Gabar’ê digihêje karwanên nemira.