HÊVÎ ÇIYE?

Bersivên gel:

-Hêvi nebe, jiyan nabe.

-Rumeta mirove.

-Hêvî hebe, hertişt dibe.

-Hestê mirovan e.

-Naskirina kesayeta mirov e.

-Serkeftin e.

-Baweriye.

-Berdewamiya jiyanê ye.

-Gihiştina xeyalan e.

-Heqiqeta jiyanê ye.

-Felsefeya jiyanê ye.

-Hêza xwegihandina armancê ye.

-Enerjiya jiyanê ye.

-Şewq e.

-Mîsogerî ye.

-Renge hebûne ye.

Hêvî têgîneke wîsaye ku ji bo kes an komekê ku di jiyana wan de têkildarî bûyerekê li bendewariya encameke hestî ku girêdayî baweriyê ye. Hêvî weke têgîn pir aliyê xwe yên cuda hene. Mirov dikare di her warê jiyanê de bikar bîne û ji bûyerek biçûk a takekesî daxwaz û bendewariyên li pêşiya mirov ku hesreta wêye bikar bîne. Têgîna peyva Hêvî li gorî zimanê Farisî tê wateya ‘bendewarî’ ango li hêviyê mayîn, çavê wî/ê lê mayîn. Ev babet gotinek be, bûyerek be yan jî agahiyek be ferq nake. Dîsa mîtolojiyê de têgîna hêviyê pir wateyên cuda li xwe girtiye. Têgîna Hêvî di gelek mîtolojiyan de bi xwedawendan ve hatiye girêdan. Di mîtolojiya Yewnan de têgîna Hêvî bi Elpîs ve hatiye girêdan û weke Elpîs bûye nîşaneya Hêviyê. Hêvî mirov di sînorekî teng de ku bi bûyer an mijarekê ve nikare bide girêdan û bifetisîne. Ji bo wêye ku xwedî wateyeke berfireh ji dilfirehî bigire heta bendewariyê, ji serketinê bigire heta azadiyê, ji xatirxwestinê bigire heta dîtinê; xwedî qadeke ya berfireh a wateyê ye. Bi taybet eger ku em vê peyvê bi Têkoşîna Azadiya Kurd ve girêbidin, wateya xwe ya herî pîroz girtiye. Li vir peyva Hesret ku dibe hevrêyê peyva Hêvî bide girêdan. Hesretên me yên salan niha bi Hêviyê li bendê ne. Li vir peyva Hesret û Hêvî dibin du kezî ango du xwuşk û di yek bedenê de wate dide û girêdayî ne. Ji bo wê gelek car li şûna ‘Hêvî’ gotina ‘Hesret’ tê bikaranîn. Nimûne; ‘Hesreta min ew e careke din wî bibînim’, ‘Hêviya min ew e careke din wî bibînim’. Li vir bendewarî û daxwazeke ya dîtinê heye. Peyv ji hev cuda ye, lê wate heman e, encama ku tê xwestin heman e. Hêvîkirin, hêvîdayîn, hêvîjêxwestin girêdayî hesret û girêdanbûna wê ye, ev çi erênî be çi jî neyînî be. Bi taybet jî ji bo serketin û benda encameke mezin mayî hêviyeke. Hêvî ew hêz û vîne ku bi dest nayê girtin, bi çav nayê dîtin û tenê girêdayî bawerî hêza girêdanbûnêye ku mirov li ser lingan digire. Têkoşîneke me Kurdan heye, hêviya girêdan û bûyîna me ya parçeyek ji wê, wê hêviyê dide ku heta serketinê girêdayî bin û hêviya me ya serketinê bîne tim zindî dihêle. Ev mijar ji bo dîtina dayîk a zarokê xwe be, bendemayîna encama kedek mezin û serketinên mezin be; ferq nake. Tenê kirde tê guherîn weke din heman e. Hêvî ew peyva ku mirov li ser lingan digire nahêle bikeve, ew ronahiya di tarîtiyê de dixuyê ye; dîsa ew gavên ku rêwîtiyê nehêle û domandina wê ye. Bi kurt û Kurmancî hêvî jiyan, hebûn û îfadeya gihana wê mijar û bûyera ku jê hez dikî, girêdayî wê û ji wê yî. Eger em hêvî weke amûrek îfade bikin, ax kok be av jiyan e. Hêvî jî ew tovê ku jiyanê li ser bide şînkirine. Ax û av çawa heyînek nû diafirîne, hêvî jî bi roleke ne kêmî wê heta gotin cih be, mirov ji mirinê û ketinê xilas dike û zindî dihêle ye. Nefes e. Nefesek ku tim wî gewdî dihêle ya hesret û li bendê bibîne û bigihêjî ye. Ji bo wê ye ku divê qet hêvî neyê winda kirin, hêvî windakirin tê wateya qûtbûn û zeîfbûna girêdanê û baweriyê. Baweriya xurt a girêdanbûnê dihêle ku hêviya mirov xurt be ya li bendê û çav li rê ye, bibîne, hîs bike dawî li wê hesretê bîne.