ROJEV PIRS DIKE: CPT Çiye?

Bersivên Gel:

-Tenê navekî vala ye.

-Du rû ye.

-Berpirsên êşkenceya zindanan e.

-Koledarê desthilatdaran e.

-Wijdana desthiladaran e.

-Parêzvanê êşkenceyê ye.

-Sîstema êşkence ya kapîtalîzmê ye.

-Saziya êşkenceyê ye.

­-Pêkanîna biryarên li dijî mirovahiyê ye.

Sextekar dewleta-CPT ku tê wateya "Komîteya Pêşîgirtina li Ceza yan jî Kiryarên Rûmetşikandinê yan jî Derveyî Mirovahiyê û Pêşîgirtina li Êşkenceyê ya Konseya Ewropayê" yekane saziya navneteweyî ye ku li 46 welatên endamên Konseya Ewropayê (KE) dikare bêyî destûrê ji hikumetan werbigire serdana girtîgehan bike. Dewleta Tirk ji sala 1949'an û vir ve endamê Konseya Ewropayê ye. CPT ku yek ji organên herî girîng ên Konseya Ewropayê ye ku qaşo hewl dide pêşî li kiryarên xerab, kiryarên li dijî mirovahiyê û êşkenceyê bigire ku li kesên hatine girtin têne kirin. Li gorî rapor û hişyariyên CPT welatên endam neçarin ku şert û mercên girtin û girtîgehê biguherînin. Ev yek li ser her welatekî ferze ku Peymana Mafên Mirovan a Konseya Ewropayê (PMME) qebûl kiriye. Her 4 salan carekê serdaneke periyodîk li welatên endam dike. Her wiha “eger pêwistiyê bi şopandina rewşeke cidî bibîne” dikare bêyî ku welatan agahdar bike, serdanan bike. CPT, ne weşandina raporên li ser binpêkirinên li girtîgehan bi prensîba 'Heta ku hikumeta welatê têkildar nexwaze were weşandin nikarin bên weşandin' lê xala girîng ya di vir de ewe ku CPT nikare ji derveyî deweletê di daxuyaniya xwe de li dijî dewletên ku wê ziyan bide pêkhateya dewletê rabigîhîne. Hiqûqnas dibêjin eger dewlet li gorî pêşniyarên li ser binpêkirinan tevnegerin, CPT dikare têkildarî van binpêkirinan daxuyaniyê bide. CPT ku mafê wê nîne giliyên takekesî bixe meriyetê û mudaxele li kirariyên qanûnî bike, bi erêkirina kes an jî kesên mijara gotinê dikare dozên takekesî pêşkêşî rayedaran bike û derbarê îdîayên muameleya xerab de daxwaza lêpirsînê bike. CPT bêsînor xwe digihîne hemû cihên ku serdana wan dike û bêyî ku tu sînoran dane dikare tev bigere. Bi kesên ku ji azadiya xwe bêparin re dikare danûstandinên taybet bike û bi her kesê ku karibe agahiyan bide re bi awayekî azad danûstandinê bike. Delegasyona CPT’yê, ji bo di dawiya serdana xwe de çavdêriyên xwe yên destpêkê pêşkêş bike, bi wezîr an jî rayedarên hikûmetê yên pêwendîdar re hevdîtinê dike. CPT bi daxuyaniya xwe ya dawî ya li ser Îmraliyê daye re bûye rojeva gelê Kurd û da diyar kirin ku erkê xwe  bi cih nayîne. CPT ji bilî raporê daxuyaniya xwe ya dawî ya li ser Tirkiyeyê di sala 1996’an de 3 sal beriya anîna Rêber Apo were dîlgirtin li Îmraliyê dabû. Ji wê salê ve, tevî ku binpêkirinên mafan ên li girtîgehan bi taybetî yên li Îmraliyê zêde bûne û pêşniyarên hatine kirin nehatine şopandin jî, ti daxuyanî nehatine dayîn. Buroya Hiqûqê ya Asrînê di vê pêvajoyê de gelek caran hem serlêdanên nivîskî û hem jî yên devkî li CPT'yê kirin. Di her serlêdanê de bal hat kişandin ku li gorî pêşniyarên CPT’yê nayên tevgerandin.  Her wiha nûnerên partiyên siyasî jî gelek caran li ser mijarê daxuyanî dan û bang li CPT’yê kirin. Heyeta CPT yekemcar di 2'ê Adara 1999'an de serdana Îmraliyê kir. Rapora têkildarî vê serdanê jî di 5'ê Gulana 1999'an de hate eşkerekirin. Di raporê de hate ragihandin ku nabe Abdullah Ocalan bi tena serê xwe li girtîgehê bê hiştin. Ji wê û şûnde CPT ti agahiyên zelal di derbarî tecrîd û kiryarên li Îmralî tê pêkanîn de nedaye. CPT ku xwedî 50 endamên bêalî û serbixwe ne, ku pisporên derûnî, bijişk, hiqûqnas û zanyarên siyasetê jî di nav de hene, yek ji muxetebên sereke yên êşkence û tecrîda dewleta Tirk a li ser Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan e. Lê belê CPT a ku diviyabû van 23 salên ji bo bidawîkirina kiryarên nehiqûqî û li dijî mirovahiyê yên li Îmraliyê gelek caran bikeve nava hewldanan, tevî ku navê 'Komîteya pêşîgirtina li êşkenceyê' lê ye, di vê pêvajoyê de mîna 'Komîteya Şopandina Êşkenceyê' tevgeriya. CPT tenê di nava çend salan de li ser binpêkirina mafên mirovan ên li Îmraliyê rapor amade kir û qîma xwe tenê bi şopandina rejîma tecrîd û êşkenceyê anî. Ruxmê ev 22 meh in bi ti awayî agahî ji Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan nayê wergirtin û CPT ya ku divê van kiryarên dewletê lêpirsîn bike, bûye hevkarê dewleta Tirk.