PAKREWANÊN ROJÊ: 3 XEBAT 3 BIRA Û 3 ŞEHÎD - BEŞA 2

Sê bira, sê leheng û sê  şoreşger. Talip ango Xebat gihiştibû karwanên nemiran. Lê doza wî, wê li çiya û bajaran, li gund û deştan bahata berdewamkirin. Heta ku li çiyayê azad têkoşîn û berxwedanî hebe û heta ku serî neyê tewandin, wê ev rê were berdewamkirin. Belê vê carê çeka Talip di milê Xalit de bûya û wê Xalît  hespê azadiyê bibezanda li quntarên çiyayên azad de.  

Xalit Uren bi nasnav Xebat di dîroka 05.05.1977’an de li Bileh Qilaban tê dinyayê. Heval Xalit di nav malbatek welatparez de, bi naskirina kedê, bi girêdanbûna axê û bi dilsoziya şoreşê mezin dibe. Wek her zarokekî bi qasî kefxweşî û xweşikbûna jiyanê, êş û kedara jiyanê jî zû nasdike.

Dibistanê 4 sala dixune û piştre dest jê berdide. Tişta balkêş ewbû ku dema pîrozbahiya 23’ê Nîsanê ya Tirka de dest ji dibistanê berdide û ‘dibêje ev cejna Tirkaye, ne ya  me ye divê em vê cejnê pirotesto bikin. Divê em vê neheqî û newekheviyê qebûl nekin.’ Newekhevî û zilma dijmin her roj kîna di ew dilê wî yê biçûk de mezintir dike.  

Dayîka fatma digot ku ‘Xalit rojek dema diçe dibistanê  wêneyê Ataturk diqetîne. Mamosteyê wî pê dihese û lê dide. Xalit dibêje; “ez dîroka Tirka naxwînim di nava vê dîrokê de wekhevî nîne’. Rêheval Xalit di wî temenê biçûk de dizanibû ku divê dîroka xwe bixwanda û divê doza xwe bizanibûya. Ji bo wê bû serî neditewand li himber neyar û dijminê xwe. Ji bo wê bi wêrek bû û tirs çiye nizanbû. Her tim bê tirs diçû ser nehqî û zilmê. Hê di zaroktiya xwe de lîstokên ku bi hevalên xwe re dileyîst di wan lîstokan de wek pêşengekê tev digeriya û ji bo wan pêşengî dikir. Hevalên wî jî wiya wek pêşengekî xwe ditînin. Dibe ku di temenê biçûk de pêşengî çiye nizanbûn, lê hemû gotinên wî ji bo hevalên wî rê dida diyarkirin.

Dem çû, roj çû Xalit bibû ciwanek. Bi rûkenî û henekên xwe ve heval û hogirên xwe kêfxweş dikir. rûkeniya wî wekî şewqa stêrkan dilê bi êş bi hêviya rojê tijîdikir.  Di her hilê de êrişî dijmin zêdetir dibû. Barê ser milê wî giran bû, doza welatê wî li pêş bû. Xalit bi karê mîlîstî gav avitibû nava vê dozê. Çi kar hebûya bi fedekariyek mezin bi cih danî, lê ev têra doza wî nedikir. Pêhesya bû ku Xebat şehît ketiye divê çeka wî li erdê nemaba. Li ser milê xwe barek mezin hîs dike û dizanîbû ku ji bo vî barî têkoşîn û gevê mezin piwîste. Divê ew jî bi navê Xebat li ser şopa Xebat bimeşiya. Bîryar dabû ku bikeve ser rêya heqîqetê û divê ev biryara xwe ji bo dayîka xwe bigota. Lê dayîka wî nizanbû ku rêheval Xebat gihîştiye karwanên nemiran.

Dayîka fatma digot: ‘Ev biryara xwe ji bo min got û rextê xwe girêda, çeka xwe avêt milê xwe û zivirî ji min re wiha got,  ‘dayê dibinî ev rext û çek çawa li agîtan tê.’ Bi rastî jî ew rext û çek li kurê min pir dihat. Min hemû amedekariyê wî kir û oxira serkeftinê jêre xwest.’ Belê  Xalit navê Xebat radike û dikeve ser şopa  leheng û egidan, berê xwe dizvirine çiyayên azad û rêya serkeftinê digre.

Belê wek Xebatê yekem ew jî gerîlabû. Barê wî giranbû, doza wî bi êş bû lê divê vê dozê bi serbixe. Divê ew tola hemû zarokê Kurdan ji dijminê xwe rabike. Ji ber wê jî di her çalakiyekê de bi hîviya rojên azad diçû ser dijminê xwe û bi serkeftî vedigerya. Xebat wiha digot; ‘ev doz doza me ye, bedelê wî çi dibe bila bibe divê em vê dozê serbixin.’ Di demek kin de dibe fermandarê bulukê. Di nav havalên xwe yê dozê de dihat heskirin û di her dilekê de bibû evînek. Xebat di her çalakiyê de cih digrê. Rojekê dîsa diçe çalakiyê beriya ku biçe çalekiye kefiya xwe ji bo dayîka xwe dişîne û diwî çalekiyê de digije şahdetê. Rê heval Xebat di sala 19.07.1996’an de li qontara Zagrosan, li Etrûş êrişî dijmin dike û digihêje karwanên nemiran. Dayîka fatma di xewnê de dibîne ku Xalit ango Xebat wek çûkekî ber bi Talip ango Xebat ve difire û Xalit jî bi kêfxweşî wiya pêşwazî dike. Belê ev govend û evîna serkeftinê bi dawyî nebû wê bi egîd û lehengan, wê bi Remezan ango Xebatê biçûk bihata berdewam kirin.